De onderstaande tekst komt uit ‘Titus Brandsma Tijdingen’, nummer 28 van 13 augustus, een nieuwsbrief van de gelijknamige parochie uit Oss. Pastor Rob van Uden bood het aan de webredactie aan om ook u als lezer van onze eigen wekelijkse nieuwsbrieven kennis te laten maken met de inhoud van dit artikel.
Het beschrijft bevindingen van parochies in andere delen van Europa. De moeite waard om de tekst eens door te lezen.
Enkele maanden geleden heeft onze parochie een bijdrage ingeleverd bij het bisdom zodat ook dit kon worden meegenomen in een bisdomssamenvatting van de parochies. In die samenvatting die we een paar weken geleden ontvingen, vinden we onze bijdrage terug. M.n. de taal van de kerk, de wijding van vrouwen, de positie van homo’s.
Tegen 15 augustus verwacht het Vaticaan de syntheserapporten van de bisschoppenconferenties uit de hele wereld ter voorbereiding van de bisschoppensynode van 2023. In vele bisdommen werd de voorbije maanden daartoe een grootschalige enquête onder de gelovigen ingesteld.
Een lezing van de samenvattingen en perscommentaren toont ondubbelzinnig aan dat katholieken in West-, Zuid- en Centraal-Europa dezelfde verlangens en kritieken uiten ten aanzien van het kerkelijke beleid.
Nemen we de hoofdaccenten van de tekst van de Zwitserse katholieken als representatief voor de anderen. Hun rapport is uitermate kritisch voor het klerikalisme. „Synodaliteit kan enkel slagen als klerikale attitudes worden overwonnen en er een nieuwe opvatting van het priesterambt wordt ontwikkeld”, luidt het.
Twee thema’s komen zowat overal uitdrukkelijk naar voren: een volwaardiger plaats voor de vrouw in de Kerk en een andere invulling van de seksuele ethiek, met meer inclusie van hertrouwde echtgescheidenen en LHBTI-personen.
Overal laat de breuk tussen Kerk en hedendaagse samenleving zich voelen, met als gevolg onbegrip, individualisering van het geloof en de schier onmogelijke opdracht te evangeliseren, zelfs in de eigen families en organisaties. Het probleem van evangelisatie is dan ook een rode draad in alle rapporten.
Met verbijstering stelden de bisschoppen van Frankrijk vast hoe groot de pijn van vrouwen in de schoot van de Kerk is, maar ook hoe de geestelijke rijkdom van de sacramenten, het religieuze leven en het celibaat in eigen kring niet worden gesmaakt.
Uiteraard vallen er onder Europese katholieken ook nuances en verschillen te ontwaren. Verlangen gelovigen in Ierland en Vlaanderen bijvoorbeeld naar een meer begrijpelijke liturgische taal, dan blijkt in Frankrijk (en ook bij katholieken in Wallonië) een dorst te bestaan naar meer innerlijkheid en gebedscultuur in de liturgie.
In de tekst van de Spaanse katholieken lezen we over het verlangen om lekenambten in te stellen – die bij ons al de facto bestaan – en om de parochie in landelijke gebied te herwaarderen.
In alle Europese landen is er vraag naar een andere relatie en taakverdeling tussen priesters en leken, waarbij de priester zich moet kunnen concentreren op sacrament en evangelisatie, en andere taken van beleid en coördinatie door leken worden gedragen.
De toelating tot het wijdingsambt zelf is, zoals te verwachten, de spreekwoordelijke olifant in de kamer.
Het lijkt erop dat bisschoppenconferenties het onderwerp wilden vermijden, maar dat is niet gelukt. Het aartsbisdom Dublin noteert dat een substantiële meerderheid van haar parochies een grote rol voor vrouwen wenst in beleid en diensten, inclusief als diaken en priester. Ook is er een grote openheid voor de wijding van gehuwde mannen. Dat is niet anders in Vlaanderen en ook vele katholieken in Frankrijk bestempelen het verplichte celibaat als „onbegrijpelijk”. Wie meent dat er in het zuiden van Europa volstrekt andere sentimenten leven, heeft het mis. Ook het Spaanse synthesedocument vraagt om de wijding van gehuwden en „in mindere mate” van vrouwen te onderzoeken.
Hoe nu verder? Het Franse katholieke blad La Vie sprak van de „kwadratuur van de cirkel”. Enerzijds mag het volk Gods zijn afkeer uitdrukken van het klerikalisme en het verlangen naar een nieuw soort Kerk verwoorden, anderzijds is het aan een monarchaal-bisschoppelijk systeem om daar een antwoord op te bieden. Toch kan men niet aan de indruk ontsnappen dat de Geest wel degelijk aan het werk is.
Onze bijdrage vanuit de Titus Brandsmaparochie ligt heel goed in de lijn van de Europese rapporten! Zouden ze dan toch naar gewone mensen luisteren……….
